Artykuły, które mogą Cię zainteresować:

Małpia ospa do tej pory była rzadką zakaźną odzwierzęcą chorobą tropikalną. Najczęściej ma przebieg łagodny i zakażony w ciągu kilku tygodni zdrowieje. Jest wywoływana przez wirusa z rodzaju Orthopoxvirus, należącego do rodziny Poxviridae. Patogen ten człowiekowi przekazywany jest głównie przez gryzonie (najczęściej wiewiórki), rzadziej — pomimo nazwy — małpy.

Chorobę odkryto w 1958 r. do zakażeń najczęściej dochodzi w Afryce Subsaharyjskiej. Pierwszy jej przypadek odnotowano w 1970 r. w Demokratycznej Republice Konga. Obecnie w tym kraju raportuje się kilkaset zachorowań rocznie. Z kolei w Republice Środkowoafrykańskiej w 2018 r. zarejestrowano 14 osób zakażonych tym wirusem, w Kongo w 2017 r. było ich 88, a w Nigerii ponad 100.

Poza kontynentem afrykańskim chorobę tę po raz pierwszy wykryto w USA w 2003 r. Z informacji "Gazety Wyborczej", która powołuje się na dane resortu zdrowia, wynika, że "od 31 maja zgłoszono do Państwowej Inspekcji Sanitarnej łącznie 85 przypadków podejrzeń zakażenia wirusem ospy małpiej". Potwierdzono 41 zachorowań, z tego "21 pacjentów przebywa w szpitalu, 20 zostało wypisanych ze szpitala po upływie okresu zakaźności". Z przekazanych informacji wynika, że pacjenci chorzy na małpią ospę, chorobę przechodzą łagodnie.

Przypadki mpox poza obszarami endemicznymi, takimi jak Afryka Środkowa i Zachodnia, były dotychczas rzadkością i zazwyczaj wiązały się z podróżami międzynarodowymi lub kontaktami z importowanymi zwierzętami. Eksperci alarmują jednak, że małpia ospa wymyka się spod kontroli i zaczyna rozprzestrzeniać się poza granice Afryki. W ciągu ostatnich dwóch lat WHO dwukrotnie ogłosiła rozprzestrzenianie się mpox globalnym zagrożeniem zdrowotnym. W 2022 r. ospa rozprzestrzeniła się na ponad 70 krajów, które wcześniej nie zgłaszały przypadków.

W 2024 roku nowy wariant mpox o nazwie Clade1 spowodował gwałtowny wzrost zachorowań i zgonów w Kongo i krajach sąsiednich, co doprowadziło do tego, że WHO ponownie ogłosiła rozprzestrzenianie się wirusa stanem wyjątkowym o międzynarodowym zasięgu.

Od początku roku na kontynencie afrykańskim odnotowano około 17 tys. przypadków i ponad 500 zgonów z powodu tej choroby.

Liczba zachorowań wzrosła o 160%, a liczba zgonów o 19% w porównaniu z tym samym okresem 2023 roku.

Aktualny raport dotyczący liczby zachorowań na małpią ospę można przeczytać tutaj:

https://monkeypoxreport.ecdc.europa.eu/ 

Małpia ospa - jak dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku pogryzienia lub bezpośredniego kontaktu z chorymi zwierzętami, ich krwią lub płynami ustrojowymi. Wirus ten wśród ludzi przenoszony jest drogą kropelkową przez kaszel, kichanie lub ślinę chorego. Sporadycznie przechodzi z człowieka na człowieka. Zarazić możemy się poprzez bliski kontakt z osobą chorą, ale tak naprawdę ryzyko przeniesienia na ogół społeczeństwa jest niewielkie. Dzięki charakterystycznej wysypce z pęcherzami na skórze — chorzy szybko są diagnozowani i izolowani.

Małpia ospa - jakie są jej objawy?

Szacuje się, że okres inkubacji małpiej ospy wynosi około 12 dni. Najczęściej zaczyna się od wysokiej gorączki i miejscowego powiększenia węzłów chłonnych. Po 1-3 dniach od wystąpienia pierwszych symptomów w okolicach ust i na skórze pojawia się wysypka. Dodatkowo mogą pojawić się objawy takie jak: bóle głowy, gardła, mięśni, a także kaszel i zmęczenie. Jeśli choroba ma ciężki przebieg, to wysypka pokrywa całe ciało, również głowę. Na początku są to wykwity plamiste, które potem zamieniają się w pęcherzykowe. W przypadku nadkażenia bakteryjnego, mogą wystąpić także krostki.

Choroba trwa najczęściej 2-4 tygodnie. Chory zaraża dopóki utrzymują się objawy. Gdy po pęcherzykach i krostkach odpadną strupki, pojawiają się blizny, które mogą pozostawać na ciele przez kilka lat.

Małpia ospa - leczenie i szczepienie.

W leczeniu małpiej ospy stosuje się leczenie objawowe z podaniem leków przeciwwirusowych. Nie ma tutaj specyficznego leczenia. Eksperci wskazują, że w profilaktyce skuteczna jest szczepionka przeciw ospie wietrznej, która w blisko 85 % skutecznie chroni organizm przed odzwierzęcą odmianą. Ze względu na bliskie pokrewieństwo wirusów krowianki, ospy prawdziwej i ospy małpiej szczepionka przeciw ospie prawdziwej (opracowana na bazie wirusa krowianki) zapewnia krzyżową ochronę przed ospą małpią i ospą prawdziwą.

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, przypadki śmiertelne stanowią 10 proc. zakażonych.

Szczepienie przeciw małpiej ospie. Obecnie stosowana jest szczepionka 3. generacji zawierająca żywy, zmodyfikowany (niezdolny do replikacji) wirus krowianki szczepu Ankara (MVA-BN). Wirus szczepionkowy został poddany osłabieniu poprzez szereg pasaży w hodowli komórek zarodka kurzego.

Szczepionka Imvanex została w 2013 roku dopuszczona do obrotu przez Europejską Agencję Leków w ochronie przed ospą prawdziwą. W lipcu 2022 roku EMA rozszerzyła wskazania do stosowania szczepionki w ochronie przed ospą małpią oraz chorobie wywołanej przez wirusa krowianki.

W Stanach Zjednoczonych oraz Kanadzie ww szczepionka zarejestrowana jest pod nazwą Jynneos (USA) i Imvamune (Kanada).

Dane dotyczące skuteczności szczepionki przeciw ospie małpiej są ograniczone. Nie ma danych skuteczności klinicznej szczepionki w ochronie ludzi przed ospą małpią. Dostępne są 22 badania kliniczne pokazujące, że szczepionka jest skuteczna w ochronie przed ospą prawdziwą. Szczepionka Imvanex została zarejestrowana do ochrony przed ospą małpią na podstawie wyników kilku badań przedklinicznych przeprowadzonych na zwierzętach z rzędu naczelnych (Makaki), w których wykazano, że preparat zapewniał ochronę przed ospą małpią. Instytucje rejestrujące szczepionki, np. FDA i Europejska Agencja Leków zaakceptowały wskazania do ochrony tej szczepionki przed ospą małpią na podstawie badań immunogenności prowadzonych u ludzi i zwierząt naczelnych oraz badań ochrony zwierząt zakażonych w laboratorium wirusem ospy małpiej. Wykazano, że szczepionka indukuje podobną immunogenność przeciw wirusowi krowianki w porównaniu ze szczepionką 2. generacji (ACAM2000) w wybranych punktach czasowych po szczepieniu.

Na kilku modelach zwierzęcych, w tym rzędu naczelnych wykazano, że szczepionka Imvanex wzmacnia odporność komórkową i humoralną po wcześniejszym szczepieniu przeciw ospie prawdziwej preparatem 2. generacji. W badaniu obserwacyjnym prowadzonym w czasie epidemii ospy małpiej w Zairze w latach 80. XX wieku potwierdzono skuteczność szczepionek przeciw ospie prawdziwej poprzedniej generacji na poziomie 85% ochrony przed ospą małpią.

W procedurze dopuszczenia do obrotu w EMA podmiot odpowiedzialny został zobowiązany do potwierdzenia skuteczności szczepionki Imvanex w ramach badań obserwacyjnych podczas trwającej w Europie epidemii ospy małpiej.

Szczepionkę Imvanex można podawać osobom zakażonym HIV.

Szczepionka ma potwierdzony profil bezpieczeństwa. Zdarzenia niepożądane mają łagodne lub umiarkowane nasilenie, ustępują w ciągu kilku dni. Najczęściej występowały reakcje w miejscu wstrzyknięcia:

• ból
• zaczerwienienie
• obrzęk
• zgrubienie
• swędzenie
• ból mięśni
• ból głowy
• zmęczenie. 

Szczepionka Imvanex podawana jest podskórnie w ramach:

• szczepień poekspozycyjnych (post-exposure prophylaxis, PEP): 1. dawka podana tak szybko jak to możliwe, najlepiej w okresie pierwszych 4 dni od pierwszego kontaktu, do 14 dni, jeżeli nie ma objawów choroby; 2. dawka podana po 28 dniach od pierwszej dawki.
• szczepień przedekspozycyjnych (pre-exposure prophylaxis, PrEP): pełny schemat szczepienia podstawowego osób dotychczas nieszczepionych obejmuje podanie 2 dawek w odstępie ≥28 dni. U osób uprzednio zaszczepionych można rozważyć podanie dawki przypominającej, natomiast osobom z niedoborami odporności w ramach szczepienia przypominającego należy podać 2 dawki w odstępie ≥28 dni.W związku z ograniczoną dostępnością do szczepionki grupy docelowe wyznaczają krajowe zalecenia dotyczące szczepień przeciw ospie małpiej.

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00