Artykuły, które mogą Cię zainteresować:

Błonica to ostra choroba zakaźna wywołana przez toksynę wytwarzaną przez Gram-dodatnią bakterię maczugowca błonicy - Clostridium diphtheriae. Choroba, która bywa nazywana jako dyfteryt, krup lub dławiec przenoszona jest drogą kropelkową i najczęściej występuje u dzieci. Dzięki obowiązkowym szczepieniom dyfetryt występuje sporadycznie, ale jeszcze kilkadziesiąt lat temu z jej powodu wybuchały epidemie, podczas których wiele osób umierało.

Światowa Organizacja Zdrowia publikuje dane, z których wynika, że dzięki zwiększeniu odsetka osób zaszczepionych na błonicę na całym świecie z 24% w 1980 roku do ponad 70% w 1990 roku zmniejszyło liczbę przypadków błonicy z około 98 tysięcy w 1980 roku do około 9 tysięcy w 2000 roku. W 2010 roku zaszczepionych zostało ponad 85% światowej populacji  i zarejestrowanie jedynie 4200 przypadków błonicy. Według danych WHO w 2016 r. odnotowano wzrost do 7097 przypadków tej choroby. Terenami endemicznego występowania błonicy są kraje Południowo-Wschodniej Azji, Południowego Pacyfiku, Bliskiego Wschodu, Afryki, Europy Wschodniej, a także Ameryki Środkowej. W Europie każdego roku odnotowuje się 20-30 zachorowań i kilka zgonów.

BŁONICA - JAK DOCHODZI DO ZAKAŻENIA?

Dyfteryt to choroba przenoszona drogą kropelkową. Wywoływana jest przez zakażenie bakterią Corynebacterium diphtheriae, która wnika do organizmu przez nos lub jamę ustną i kolonizuje błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Choroba może zostać wywołana również przez Corynebacterium ulcerans i Corynebacterium pseudotuberculosis, które również mają zdolność wytwarzania toksyny błoniczej. Do zakażenia błonicą dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z wydzielinami osoby chorej, lub nosiciela, a także poprzez przedmioty z ich otoczenia. Głównym źródłem zakażenia jest człowiek. Natomiast do zakażenia bakteriami wywołującymi błonicę może dojść przez kontakt z zakażonymi zwierzętami, takimi jak koty, psy i konie.

Najczęściej występującymi rodzajami błonicy jest błonica gardła oraz krtani. W rzadkich przypadkach może dojść do zajęcia spojówek, ucha środkowego, nosa, błon śluzowych narządów płciowych lub zranionej skóry. Bakteria wytwarza toksynę, która wnika przez uszkodzone powłoki, dostaje się do krwiobiegu i może uszkadzać wiele różnych narządów wewnętrznych, takich jak: nerki, nadnercza, serce, wątroba i ośrodkowy układ nerwowy.

BŁONICA - RODZAJE I OBJAWY.

Okres wylęgania się choroby wynosi zazwyczaj od 2 do 5 dni. Początek błonicy objawia się zazwyczaj bólem gardła, gorączką powyżej 38°C dreszczami, bólem głowy, uczuciem zmęczenia, chrypą, może występować również kaszel.

BŁONICA GARDŁA - to najczęściej występująca postać choroby. W tej postaci choroby występują objawy takie jak:

• umiarkowana gorączka;
• bladość skóry;
• umiarkowany ból gardła;
• trudności w przełykaniu i mówieniu;
• błoniaste naloty w gardle;
• silne powiększenie i tkliwość okolicznych węzłów chłonnych.

Wokół nalotów śluzówka jest przekrwiona, a podczas prób odrywania nalotu krwawi. Obrzęk węzłów chłonnych powoduje charakterystyczny wygląd szyi – określa się go jako „szyja prokonsula” lub „szyja Nerona”. Wymienionym objawom towarzyszą cechy zatrucia organizmu - akcja serca jest znacznie przyspieszona, a tony serca głuche. Mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca, a nawet zgon z powodu martwiczo-zapalnych zmian mięśnia sercowego. W cięższych przypadkach mogą także wystąpić porażenia mięśni.

BŁONICA KRTANI - nazywana inaczej dławcem lub krupem występuje najczęściej u małych dzieci. Cechuje się zwężeniem szpary głośni przez obrzęk i naloty na strunach głosowych, co powoduje nasilającą się duszność, głośny, szczekający kaszel oraz narastającą chrypkę, która następnie przechodzi w bezgłos. Nieleczona błonica krtani prowadzi do uduszenia się dziecka.

BŁONICA NOSA - uznawana jest za najlżejszą postać choroby, ponieważ w jej przebiegu nie występują objawy zatrucia. Charakteryzuje się niewielkimi, często jednostronnymi zmianami na powierzchni błony śluzowej nosa, którym towarzyszy wyciek śluzowo-krwistego lub ropno-krwistego wysięku oraz nadżerki w nozdrzach i na powierzchni wargi górnej. Błonica nosa przebiega przewlekłe, co może prowadzić do rozprzestrzeniania się choroby. Zdrowienie jest długotrwałe.

Pozostałe postaci kliniczne choroby, na przykład błonica ucha lub skóry, występują bardzo rzadko.

Chociaż dyfteryt występuje obecnie w Polsce bardzo rzadko, nieszczepione osoby wyjeżdżające w rejony endemiczne są narażone na realne ryzyko zakażenia. Dotyczy to w szczególności kobiet ciężarnych, osób z zaburzeniami odporności, w tym zakażonych HIV i osób po przeszczepieniu narządów.

BŁONICA - JAK DOCHODZI DO ROZPOZNANIA CHOROBY?

Pierwszym krokiem na drodze do rozpoznania błonicy jest uzyskanie od pacjenta podczas wywiadu informacji o:

• braku szczepień;
• niedawnym pobycie w strefie endemicznego występowania choroby;
• kontakcie z chorym przy braku odporności poszczepiennej.

Objawami klinicznymi, które mogą naprowadzić na właściwe rozpoznanie, są objawy toksemii, a podstawą pewnego rozpoznania błonicy jest wyizolowanie bakterii Corynebacterium diphteriae z wymazu pobranego od chorego.

BŁONICA - POWAŻNE POWIKŁANIA.

Błonica może przebiegać pacjentów z różnym nasileniem i ciężkością. Natomiast w ciężkich przypadkach dyfteryt prowadzi do rozwoju groźnych powikłań ze strony serca, nerek i układu nerwowego. Do zagrażających życiu powikłań błonicy należą:

• niedrożność dróg oddechowych, która na skutek m.in. zamknięcia światła dróg oddechowych, obrzęku szyi czy paraliżu mięśni oddechowych prowadzi do uduszenia pacjenta;
• zapalenie mięśnia sercowego, które może prowadzić do trwałego uszkodzenia serca i w efekcie do jego zatrzymania i zgonu pacjenta;

Inne powikłania błonicy to:

• porażenie podniebienia miękkiego;
• porażenie mięśni gałki ocznej;
• porażenie kończyn;
• zapalenie płuc;
• zapalenie ucha środkowego;
• zapalenie wsierdzia.

Uszkodzenie mięśnia sercowego rozwija się u 10-25% chorych, a powikłania neurologiczne u 75% chorych na błonicę. Śmiertelność w przebiegu błonicy wynosi około 5–10%, przy czym w przypadku dzieci w wieku poniżej 5 lat i u osób po 40. roku życia sięga 20%.

Bez leczenia śmiertelność dochodzi do 50%.

BŁONICA - JAK WYGLĄDA LECZENIE? CZY MOŻLIWE JEST CAŁKOWITE WYLECZENIE?

Bez względu intensywność występujących objawów, błonica jest chorobą, która zawsze wymaga leczenia szpitalnego. Leczenie szpitalne w głównej mierze polega na podawaniu antytoksyny, surowicy zawierającej przeciwciała przeciwko toksynie błoniczej oraz stosowaniu antybiotykoterapii.

Przy leczeniu błonicy najważniejsze jest jak najszybsze postawienie diagnozy. Szybkie podanie antytoksyny decyduje o powodzeniu leczenia i znacząco minimalizuje wystąpienie bardzo poważnych powikłań. Pacjent chorujący na błonicę wymaga odpoczynku, podawania preparatów mających za zadanie wyrównanie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i zaburzeń krzepnięcia oraz przeprowadzeniu leczenia objawowego.

W przypadku błonicy krtani konieczna jest intubacja lub tracheotomia, które ratują życie choremu poprzez udrożnienie dróg oddechowych. Długotrwale unieruchomieni chorzy wymagają profilaktyki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz prowadzenia gimnastyki oddechowej. Chorzy z zaburzeniami oddechowymi mogą wymagać wspomagania oddychania.

Całkowite wyleczenie błonicy jest możliwe w przypadkach, które przebiegają bez powikłań. Objawy kliniczne choroby ustępują najczęściej samoistnie w ciągu kilku dni. Jeżeli błonica przebiegała bez powikłań, zwykle należy jedynie prowadzić oszczędzający tryb życia do czasu powrotu dobrego samopoczucia. W przypadkach powikłań poprawa stanu zdrowia może wymagać długotrwałej rehabilitacji i nie ma gwarancji pełnego powrotu do zdrowia.

BŁONICA - SZCZEPIENIE PRZECIWKO BŁONICY.

Zapobieganie błonicy polega na powszechnym stosowaniu szczepień ochronnych. W Polsce powszechne szczepienia przeciwko tężcowi i błonicy wprowadzono w latach 60. XX wieku. Obecnie w Polsce dostępna są szczepionki pojedyncze przeciwko błonicy, skojarzone szczepionki przeciw błonicy i tężcowi, skojarzone szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi. 

Szczepienia obowiązkowe wykonywane są szczepionką DTP podawaną domięśniowo w czterodawkowym schemacie szczepienia:

podstawowego:

•  pierwsza dawka: w 7-8 tygodniu życia

•  druga dawka: w 3-4 miesiącu życia

•  trzecia dawka: w 5-6 miesiącu życia

•  czwarta dawka: w 16-18 miesiącu życia.

Każda, kolejna dawka powinna być podawana po minimum 6-8 tygodniach od poprzedniego szczepienia.

Szczepienia przypominające wykonuje się:

•  w 6 roku życia szczepionką DTaP, podawaną domięśniowo;

•  w 14 roku życia szczepionką Tdap, podawaną podskórnie lub domięśniowo;

•  w 19 roku życia lub ostatnim roku nauki w szkole średniej szczepionką Td podawaną podskórnie lub domięśniowo.

Szczepienia przeciw błonicy wykonuje się także obowiązkowo w grupach ryzyka tj. w indywidualnych przypadkach, u osób kontaktujących się z chorymi na błonicę lub w zależności od sytuacji epidemiologicznej (obowiązek szczepień nakładają Minister Zdrowia lub wojewodowie):

– szczepionkami monowalentnymi przeciwko błonicy (d, D)

– szczepionkami skojarzonymi z tężcem (Td, DT)

Szczepienia zalecane (niefinansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia):

Wykonywane są jako dawka przypominająca szczepionką dTap, Td lub DT.

•  osobom dorosłym powyżej 19 roku życia (szczepionym w schemacie podstawowym) dawki przypominające co 10 lat,

•  osobom w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie,

•  osobom zatrudnionym na oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych.

Masz niepokojące objawy? Umów się na wizytę w naszej przychodni w Katowicach.

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Odwiedź nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00