Scombrotoksizm i Ciguatera

Czasy kiedy jedzenie ryb ograniczało się wyłącznie do zjedzenia karpia i śledzia na święta są już dawno za nami. Jednak mimo coraz większej popularyzacji zdrowego odżywiania, w tym regularnego włączania do diety ryb i owoców morza w Polsce wciąż jemy ich za mało. Według statystyk przeciętny Polak zjada tylko 12-13 kg ryb rocznie, podczas gdy średnia unijna to 21 kg na osobę. Ryby są zdrowe pod warunkiem, że nie mają w sobie szkodliwej dawki toksyn oraz gdy są dobrze przechowywane w innym wypadku mogą doprowadzić do nieprzyjemnego zatrucia. Dwie najczęstsze przyczyny zatruć pokarmowych związanych z rybami to ciguatera i scombrotoksizm.

CO TO JEST CIGUATERA?

Ciguatera czyt. “sigłaterra” to inaczej zatrucie toksynami morskimi, które znajdują się w rybach, owocach morza i algach. W większości przypadków stężenia toksyn są niewielkie i nie zagrażają zdrowiu i życiu człowieka. Niestety, gdy się skumulują w jakimś organizmie są śmiertelnym zagrożeniem. Toksyny wytwarzane są przez mikroorganizmy żyjące wokół raf koralowych. Małe ryby jedzą mikroorganizmy, duże ryby jedzą małe ryby, które koncentrują w sobie toksyny. 

ZATRUCIE RYBAMI - JAKIE JEST RYZYKO ZATRUCIA CIGUATERA?

Ponieważ ryby mogą być transportowane w najdalsze zakątki świata, ciguatera może występować w dowolnym miejscu na świecie. Ryzyko jest jednak największe w przypadku spożywania ryb z Morza Karaibskiego, Oceanu Spokojnego i Indyjskiego. Szacuje się, że aż 3% osób podróżujących do tych obszarów otrzymuje Ciguatera. Ciguatera jest najczęściej spowodowana jedzeniem  ryb takich jak: okoń morski, jesiotr, barakuda, grouper, murena, seriola, papugi i czerwonego lucjanina.

JAKIE SĄ OBJAWY ZATRUCIA CIGUATERA?

Objawy Ciguatera zwykle rozwijają się po od 1 do 3 godzin po spożyciu skażonej ryby. Zatrucie rybami ciguatera objawia się:

• gwałtowną biegunką i skurczami brzucha;
• występują nudności i wymioty;
• drętwieniem lub mrowieniem rąk, stóp lub okolic ust;
• bólami mięśni i stawów;
• niskim ciśnieniem krwi;
• obniżeniem temperatury ciała;
• uczuciem osłabienia i wyczerpania;
• jako charakterystyczny objaw uznaje się odczuwanie silnego pieczenia skóry przy kontakcie z zimnymi przedmiotami. 

W bardzo ciężkich przypadkach zatrucie rybami nasila się do tego stopnia, że objawy neurologiczne doprowadzają do paraliżu i zgonu. Objawy zatrucia utrzymują się zazwyczaj przez kilka tygodni, ale mogą trwać także znacznie dłużej. 

JAK WYGLĄDA LECZENIE CIGUATERA? JAK MOŻNA ZAPOBIEC WYSTĄPIENIU ZATRUCIA CIGUATERA?

Nie ma skutecznego antidotum na zatrucie rybami ciguatera, więc podróżni powinni unikać jedzenia ryb ważących więcej niż 3 kilogramy z gatunków wymienionych powyżej. Specjaliści twierdzą, że nawet jeśli małe ryby zawierają toksyny, to ich stężenie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka. Należy również unikać spożywania narządów ryb, w których stężenie toksyn jest najwyższe tj. wątroby, jelit, głowy oraz rybich jaj. Toksyny, które powodują ciguatera, nie wpływają na wygląd, smak ani zapach ryb, więc nie ma możliwości stwierdzenia, czy ryby są skażone.  Pamiętajmy, że toksyny są tak silne, że nie neutralizuje ich ani wysoka temperatura, ani też długie gotowanie.

SCOMBROTOKSIZM - ZATRUCIE RYBAMI Z RODZINY MAKRELOWATYCH.

Zatrucie rybami scombrotoksizm jest spowodowany jedzeniem ryb, które nie zostały odpowiednio schłodzone lub zakonserwowane, a zatem zawierają wysoki poziom histaminy. Scombrotoksizm jest najczęściej wywoływany przez ryby, które mają naturalnie wysoki poziom aminokwasu histydyny. Bakterie aminokwas hyistydyny przekształcają w histaminę, gdy ryba nie jest prawidłowo przechowywana. Jeżeli ryby są przechowywane w temperaturze powyżej 0 stopni C, ich mięśnie podlegają rozkładowi bakteryjnemu.

Nazwa schorzenia pochodzi od łacińskiego słowa Scombridae, co oznacza ryby makrelowate. Do tej rodziny ryb zalicza się makrelę, tuńczyka białego, tuńczyka żółtopłetwego, tuńczyka błękitnopłetwego, makreloszę. 

JAKIE JEST RYZYKO ZACHOROWANIA NA SCOMBROTOSKIZM?

Scombrotoksizm występuje na całym świecie. W Polsce nie ma statystyk mówiących o liczbie osób, które zatruły się rybim mięsem. W Stanach Zjednoczonych do takich zatruć dochodzi dość często. Uznaje się, że 5 % zatruć pokarmowych to zatrucia mięsem ryb, które były niewłaściwie przechowywane.

JAK OBJAWIA SIĘ SCOMBROTOKSIZM?

Objawy scombrotoksizmu zwykle rozwijają się w ciągu kilku minut do godziny po zjedzeniu skażonej ryby. Zwykle przypominają reakcję alergiczną. Pojawiają się objawy takie jak:

• zaczerwienienie twarzy;
• ból głowy;
• kołatanie serca;
• świąd;
• niewyraźne widzenie;
• biegunka;

Objawy można łagodzić lekami przeciwhistaminowymi. Bez zastosowanego leczenia objawy ustępują samoistnie w ciągu 12 godzin.

JAK MOŻNA ZAPOBIEC ZACHOROWANIU NA SCOMBROTOKSIZM?

Skażone ryby mogą smakować pieprznie, ostro, metalicznie lub gorzko, ale mogą też wyglądać normalnie i smakować. Ryby powinny być zamrażane, chłodzone lub zamrażane natychmiast po ich złowieniu. Histamina nie jest niszczona przez ciepło, więc nawet dokładnie ugotowane ryby stanowią ryzyko zachorowania.

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Odwiedź nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00