Ospa wietrzna

Ospa wietrzna to wysypkowa choroba zakaźna wieku dziecięcego, wywoływana przez wirus VZV - Varicella Zoster Virus. Wirus przenosi się przede wszystkim drogą kropelkową, ale także przez kontakt z płynem z pęcherzyków pojawiających się w trakcie choroby. W Polsce rocznie rejestruje się około 150-220 tysięcy zachorowań, z czego zdecydowaną większość stanowią zachorowania u dzieci do 10 roku życia. Ospa wietrzna może mieć ciężki przebieg szczególnie u osób dorosłych, oraz prowadzić do niebezpiecznych powikłań. Około 1000-1300 osób rocznie jest hospitalizowanych z powodu ciężkiego przebiegu ospy wietrznej.

JAKIE SĄ OBJAWY OSPY WIETRZNEJ?

Okres inkubacji wirusa ospy wietrznej wynosi 14-16 dni i dopiero po tym czasie zaczynają pojawiać się pierwsze symptomy. Chorująca osoba jest zakaźna dla otoczenia od 1 do 2 dni przed pojawieniem się wysypki, aż do czasu całkowitego przyschnięcia pęcherzyków. Ryzyko zachorowania na ospę wietrzną po zetknięciu się z wirusem wynosi nawet do 90%. Najwięcej zachorowań na ospę wietrzną odnotowuje się w miesiącach zimowych i wiosennych. Objawy ospy wietrznej to:

• gorączka do 39 st.C;
• złe samopoczucie;
• osłabienie;
• brak apetytu;
• bóle głowy i mięśni;
• charakterystyczna bardzo swędząca wysypka.

OSPA WIETRZNA. JAK WYGLĄDA WYSYPKA?

Wysypka podczas ospy wietrznej początkowo ma postać rumieniowych plamek i grudek, które następnie przechodzą w stan pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Wraz z biegiem choroby płyn w pęcherzykach mętnieje, a wykwity zaczynają samoistnie wysychać. Na ciele chorego jednocześnie mogą znajdować się wykwity w różnych fazach, ponieważ wysyp następuje falowo. Wysypka w przebiegu ospy wietrznej zajmuje całe ciało, włącznie z owłosioną skórą głowy. Zmiany wysypkowe mogą występować również w błonach śluzowych np. w jamie ustnej czy w okolicach intymnych. Od pojawienia się pierwszych zmian na skórze do momentu ich przyschnięcia i odpadnięcia mija zazwyczaj od 7 do 10 dni.

Wysypka jest bardzo swędząca, jednak należy powstrzymywać się od drapania, by uniknąć trwałych blizn i ubytków w naskórku. W niepowikłanym przebiegu ospy wietrznej, choroba nie pozostawia blizn i przebarwień. Zmiany występujące w jamie ustnej są bolesne i mogą prowadzić do utraty apetytu i występowania kłopotów z połykaniem.

JAK WYGLĄDA LECZENIE OSPY WIETRZNEJ?

Leczenie ospy wietrznej ogranicza się do postępowania objawowego obejmującego pielęgnację zmienionej chorobowo skóry i zbijanie gorączki. Gorączkę podczas ospy wietrznej należy obniżać preparatami na bazie paracetamolu. Według dostępnych badań stosowanie ibuprofenu i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych u chorych z ospą wietrzną może zwiększać ryzyko występowania wtórnych nadkażeń skóry, wywołanych przez paciorkowce typu A, które z kolei mogą prowadzić do tworzenia się ropni oraz martwicy tkanek. W przebiegu ospy wietrznej nie należy podawać również leków zawierających aspirynę, ponieważ istnieje ryzyko rozwinięcia się zespołu Reye'a.

Zmiany skórne warto pielęgnować po przez codzienną kąpiel - szybki prysznic letnią wodą zmniejszy uczucie świądu. Krostek i pęcherzyków nie należy smarować kremami, maściami, zasypywać pudrem oraz smarować spirytusem. W celu ograniczenia nadkażeń skórnych zaleca się częstą zmianę pościeli i ubrań. Na uporczywy świąd można stosować leki przeciwhistaminowe dostępne w aptece. Ponadto zaleca się obcięcie paznokci dzieciom, aby nie mogły rozdrapywać krostek. Osoba chorująca nie musi przebywać całymi dniami w łóżku, szczególnie jeżeli nie występuje osłabienie i gorączka.

SZCZEPIENIE PRZECIW OSPIE WIETRZNEJ.

W Polsce dostępna jest szczepionka przeciw ospie wietrznej zawierająca żywy, pozbawiony zjadliwości szczep wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV- varicella-zoster virus). Skuteczność szczepionki jest bardzo wysoka, przekracza 95%. Szczepionka podana do 3 dni od ekspozycji jest skuteczna w około 90%. Podanie szczepionki wywołuje bezobjawową lub skąpoobjawową postać ospy wietrznej, po której pojawia się odporność na zakażenie tym wirusem. Przed zaszczepieniem potrzebna jest kwalifikacja przez lekarza, który nie stwierdzi przeciwwskazań.

Do najczęstszych przeciwwskazań do szczepienia przeciw ospie wietrznej należą:

• choroby gorączkowe;

• odczyny anafilaktyczne po szczepieniu szczepionką przeciw ospie wietrznej lub innymi szczepionkami;

• obniżenie odporności;

• chłoniaki i inne nowotwory z zajęciem szpiku lub układu chłonnego,

• radioterapia - szczepienie może być wykonane 6 miesięcy po zakończeniu radioterapii;

• leczenie salicylanami - szczepienie może być wykonane po 6 tygodniach po zakończeniu leczenia;

• ciąża;

• nadwrażliwość na neomycynę.

Szczepionka przeciw ospie wietrznej jest bezpieczna i dobrze tolerowana, rzadko wywołuje niepożądane odczyny poszczepienne.

OSPA WIETRZNA. JAKIE POWIKŁANIA MOGĄ WYSTĄPIĆ?

Do najczęściej występujących powikłań ospy wietrznej należą:

• zaburzenie czynności ośrodkowego układu nerwowego;
• zakażenia bakteryjne skóry;
• ospowe zapalenie płuc - występuje u ok. 20% chorujących dorosłych;
• ostra małopłytkowość.

Do rzadziej występujących powikłań należą:

• zapalenie nerek;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zapalenie stawów;
• zapalenie nerwu wzrokowego;
• porażenie nerwu twarzowego; 
• sepsa;
• zespół Reye'a - śmiertelność wynosi aż 50%;

Cięższy przebieg ospy z powikłaniami obserwowany jest u młodzieży i dorosłych, często z koniecznością hospitalizacji. U osób z obniżoną odpornością wysypka utrzymuje się dłużej i jest zdecydowanie bardziej nasilona. U tych osób częściej obserwuje się rozsianą postać wysypki z naciekami do narządów wewnętrznych, a także wyższą śmiertelność.

OSPA WIETRZNA, A CIĄŻA.

Ospa w ciąży jest niebezpieczna zarówno dla matki jak i dla dziecka. Matka, jako osoba dorosła, ciężej przechodzi ospę wietrzną i jest bardziej narażona na powikłania. Częstym powikłaniem występującym u ciężarnych jest ospowe zapalenie płuc, na które zapada około 10-20% ciężarnych (śmiertelność sięga aż 40%).

Ospa wietrzna jest też niebezpieczna dla płodu. W zależności od trymestru ciąży wywołuje inne powikłania. Zakażenie ospą wietrzną kobiety w ciąży w ok. 2% przypadków może prowadzić do urodzenia dziecka z trwałymi uszkodzeniami narządowymi.

• Zachorowanie w I i II trymestrze ciąży może doprowadzić do obumarcia płodu lub wystąpienia zespołu ospy wietrznej wrodzonej u dziecka. Zespół ten objawia się zniekształceniami kończyn, głębokimi bliznami, wadami ośrodkowego układu nerwowego, zaćmą i innymi chorobami narządu wzroku.
• Jeśli dojdzie do zachorowania po 20. tyg. ciąży, we wczesnym okresie życia u dziecka może wystąpić półpasiec, a wystąpienie ospy u kobiety ciężarnej w ciągu 5 dni przed porodem lub w ciągu 48 h po nim, może doprowadzić do ospy wietrznej o bardzo ciężkim przebiegu u noworodka.

Jeśli kobieta nie chorowała, ani nie była szczepiona w dzieciństwie, to powinna rozważyć szczepienie jeszcze przed zajściem w ciążę. Po szczepieniu, z ciążą należy poczekać minimum 4 tygodnie. 

W przypadku gdy nieodporna na ospę kobieta w ciąży ma kontakt z osoba chorą, powinna otrzymać profilaktykę poekspozycyjną, która w dużym stopniu zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia u ciężarnej, ale nie minimalizuje ryzyka wystąpienia bezpośrednich powikłań zakażenia u płodu. Immunoglobulinę należy podać najlepiej w ciągu 3 dni od kontaktu z osoba chorą na ospę.

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Odwiedź nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00