Fascjoloza (motylica wątrobowa)

Fascjoloza bywa nazywana również chorobą motyliczą lub przywrzycą, chorują na nią zarówno ludzie, jak i zwierzęta. Fascjoloza sporadycznie diagnozowana jest u ludzi w Polsce, częściej na południu Europy oraz na innych kontynentach w strefie klimatu gorącego. Choroba powstaje na skutek zarażenia organizmu przez przywrę, która atakuje głównie wątrobę i drogi żółciowe.

CZYM JEST FASCIOLOZA I JAK DOCHODZI DO ZAKAŻENIA?

Fascioloza to choroba pasożytnicza wywoływana przez motylicę wątrobową. Żywicielem pośrednim w cyklu rozwojowym motylicy wątrobowej są ślimaki z rodziny błotniarkowatych - w Polsce jest to błotniarka moczarowa. Żywicielem ostatecznym są najczęściej owce, kozy, krowy, rzadziej konie, świnie, jak również człowiek.

Motylice wątrobowe występują na terenie Południowo-Wschodniej Azji i Rosji, a także na terenie Europy, Afryki i obu Ameryk. Zachorowania na fascjolozę występują endemicznie na terenie Południowo-Wschodniej Azji wśród ssaków żywiących się rybami. Szczególnie wysoką zapadalność wśród ludzi stwierdza się na terenie Chin, Korei i Wietnamu.

Do zakażenia fascjolozą dochodzi poprzez spożycie nie poddanych obróbce termicznej, surowych roślin wodnych lub rosnących na terenach podmokłych zanieczyszczonych niedojrzałymi larwami pasożyta (szczaw, rzeżucha) lub w trakcie picia nieprzegotowanej wody pochodzącej z naturalnych zbiorników wodnych jak stawy, rzeki, źródełka. Pasożyta możemy wprowadzić do naszego organizmu również przez np. żucie źdźbła trawy. W wyjątkowych sytuacjach do zakażenia może dojść podczas spożywania surowej lub półsurowej wątróbki owczej lub koziej, zawierającej niedojrzałe larwy pasożyta

Larwy motylicy wątrobowej po dostaniu się do przewodu pokarmowego przenikają przez ściany jelita do jamy brzusznej, a następnie do wątroby i dróg żółciowych. Młode motylice bytują w miąższu wątroby, drążąc w nim charakterystyczne kanały. Przywry osiągają dojrzałość płciową, dopiero po około 12-14 tygodniach od zakażenia. Wtedy zaczynają produkować jaja. Niekiedy motylice mogą osiedlać się w płucach, węzłach chłonnych, śledzionie, tkance podskórnej, a nawet mózgu. W innych narządach niż wątroba motylica nie osiąga postaci dojrzałej, a niedojrzałe larwy w takich sytuacjach mogą się wydostawać przez skórę poza organizm człowieka. Motylica nie przenosi się bezpośrednio z człowieka na człowieka. Dorosłe motylice występują w barwie biało-szarej lub szarobrązowej, osiągają długość nawet do 5 cm.

FASCJOLOZA - JAKIE SĄ JEJ OBJAWY?

Fascjoloza w początkowej fazie zakażenia przebiega bez charakterystycznych objawów, a w niektórych całkowite przechorowanie przebiega bezobjawowo. Objawy fascjolozy w dużej mierze zależą od tego jak wiele czasu minęło od zakażenia i jak wiele osobników motylicy wątrobowej rozwija się w organizmie. Do objawów fascjolozy zalicza się:

• osłabienie;
• ból w okolicy wątroby;
• nudności;
• okresowe biegunki na przemian z zaparciami;
• stany gorączkowe bądź podgorączkowe;
• brak apetytu lub jego znaczny spadek;
• utrata masy ciała;
• powiększenie wątroby i śledziony;

Przy bardzo intensywnej inwazji i długo trwającym zakażeniu mogą pojawić się:

• żółtaczka;
• świąd skóry;
• krwawienia z przewodu pokarmowego;
• marskość wątroby.

JAK WYGLĄDA ROZPOZNANIE I LECZENIE FASCJOLOZY?

Diagnostyka fascjolozy opiera się na ujawnieniu w dwunastnicy lub kale jaj motylicy oraz swoistych odczynów serologicznych. Jeżeli chodzi o dorosłe pasożyty - nie ma możliwości ich ujawnienia ani w treści dwunastniczej, ani w stolcu, ze względu na ich znaczne rozmiary. Największa szansa na ustalenie stuprocentowej diagnozy jest wtedy, gdy pasożyt osiągnie odpowiednią dojrzałość czyli po około 3-4 miesiące od zarażenia. Wówczas obecność przywry stwierdzana jest w badanym materiale. 

Leczenie fascjolozy przeprowadzane jest najczęściej w szpitalu przez lekarza specjalistę w zależności od zaawansowania choroby. Organizm chorego może różnie reagować na terapię. Reakcja jest zazwyczaj powodowana niepokojem ruchowym trutych pasożytów, które ze względu na swój znaczny rozmiar nie mogą być wydalone drogami żółciowymi do przewodu pokarmowego i na zewnątrz. U pacjenta w trakcie leczenia mogą wystąpić:

• nudności i gwałtowne wymioty;
• biegunka;
• dolegliwości bólowe jamy brzusznej.

Leczenie przywrzyc wątrobowych jest bardzo skuteczne. Rokowanie może pogorszyć mechaniczne uszkodzenie dróg żółciowych w przypadku późno rozpoznanej lub źle leczonej inwazji. 

JAK MOŻNA ZAPOBIEC ZACHOROWANIU NA FASCJOLOZĘ?

Aby uniknąć zachorowania na fascjolozę, należy przede wszystkim unikać spożywania surowych roślin wodnych oraz wody o niepewnym pochodzeniu, a także ryb słodkowodnych surowych lub poddanych niewystarczającej obróbce cieplnej w rejonach endemicznego występowania przywrzyc wątrobowych.

Profilaktyka w fascjolozie powinna opierać się również na:

• skutecznym leczeniu zakażonych zwierząt,
• zwalczaniu ślimaków będących żywicielami pośrednimi na obszarach, na których motylica wątrobowa występuje endemicznie;
• nie dopuszczaniu do skażenia jajami motylicy środowiska przyrodniczego, przy pomocy okresowych badań zwierząt;
• kompostowaniu odchodów zwierząt, u których najczęściej bytują jaja motylicy oraz dezynfekowaniu ścieków;

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Odwiedź nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00