Cukrzyca

Cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem, którego przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Cukrzyca uznawana jest za istotny czynnik ryzyka wobec zawału serca, udaru mózgu, niewydolności nerek, a nawet amputacji kończyn.

CUKRZYCA - JAKIE SĄ PRZYCZYNY JEJ WYSTĘPOWANIA?

Przyczyna występowania cukrzycy nie została do tej pory wyjaśniona, udowodniono jednak, że kluczową rolę odgrywają czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej wynikają z małej ilości insuliny w organizmie.Brak insuliny powoduje, że przemiana glukozy w organizmie zostaje upośledzona.

Glukoza to substancja, która ma podstawowe znaczenie w organizmie, jest głównym, łatwo dostępnym źródłem energii. Cukrzycę ze względu na rozpowszechnienie oraz obserwowaną wciąż narastającą częstość – uważa się obecnie za chorobę społeczną. Według danych statystycznych liczba osób chorujących na cukrzycę w Polsce wynosi około miliona ludzi, spośród których ponad 200 000 wymaga codziennego podawania insuliny.

Ryzyko zachorowania na cukrzycę znacznie zwiększa wraz z wiekiem. Dotyczy to szczególnie cukrzycy typu II, która charakterystyczna jest u osób starszych. Wśród osób w wieku 14-20 lat częstość występowania cukrzycy wynosi ok. 0,4% a u osób powyżej 60 roku życia jest ona ponad 10 - krotnie wyższa.

JAKIE SĄ RODZAJE CUKRZYCY?

Wyróżniamy następujące typy cukrzycy:
• cukrzyca typu I – cukrzyca pierwotna, wieku młodzieńczego, insulinozależna;
• cukrzyca typu II - cukrzyca wieku dojrzałego, insulinoniezależna;

CUKRZYCA TYPU I występująca u młodych ludzi (< 30 rż.) spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny. Ryzyko rozwoju cukrzycy typu I u rodzeństwa osoby chorej wynosi 6%, a u bliźniaka jednojajowego 36%. Nie istnieją metody leczenia, które mogą zapobiec wystąpieniu cukrzycy typu I. Podstawowym lekiem stosowanym w leczeniu chorych na cukrzycę typu I jest insulina. Chory ze świeżo rozpoznaną cukrzycą wymaga leczenia w warunkach szpitalnych. Początkowo podaje się insulinę w ciągłym wlewie dożylnym z zastosowaniem pompy zewnętrznej do podawania leków.

CUKRZYCA TYPU II Cukrzyca typu II to najczęstsza postać tej choroby i stanowi ok. 80–90% wszystkich przypadków cukrzycy. Chorują na nią głównie dorośli,sprzyja przewlekłym, trudno gojącym się, nawracającym stanom zakaźnym. Cukrzyca typu 2 jest chorobą dziedziczną. Zapobieganie rozwojowi cukrzycy typu 2 to dbanie o utrzymanie prawidłowej masy ciała przez właściwą dietę i regularną aktywność fizyczną.

Ryzyko cukrzycy typu II uwarunkowane jest przez:

• wiek;

• czynniki genetyczne;

• środowiskowo-ustrojowe, jak np. otyłość, nowotwór trzustki, stany zapalne, marskość wątroby czy związki chemiczne, które powodują, że czynność komórek wytwarzających insulinę zostaje zaburzona.

CUKRZYCA - JAKIE DAJE OBJAWY?

Im szybciej cukrzyca zostanie rozpoznana, tym szybciej zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, które zapobiegnie powstaniu niebezpiecznych następstw w organizmie. Dostrzeżenie poniższych objawów powinno być bardzo dla nas sygnałem alarmowym. Do objawów cukrzycy zaliczamy między innymi:

• częste oddawanie moczu;
• duże pragnienie;
• wzmożony apetyt;
• spadek masy ciała (cukrzyca typu I);
• niekontrolowany wzrost masy ciała (cukrzyca typu II);
• osłabienie i senność;
• nawracające infekcje i stany zapalne;
• świąd skóry;

Wystąpienie takich objawów powinno zostać skonsultowane w pierwszej kolejności z lekarzem rodzinnym. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu z pacjentem, lekarz powinien zlecić różnorodne badania, w tym badanie krwi pod kątem poziomu glukozy. Nie zawsze cukrzyca daje wcześniej wymienione objawy. Czasami przebiega bezobjawowo lub objawy nie są charakterystyczne i właśnie dlatego chory nie wie nawet, że cierpi na takie schorzenie.

JAK WYGLĄDA LECZENIE CUKRZYCY?

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą więc leczenie jest długotrwałe i czasochłonne, aby osiągnąć pomyślne wyniki potrzeba ścisłej oraz świadomej współpracy pacjenta z lekarzem. Leczenie cukrzycy jest wciąż jeszcze leczeniem objawowym.

Celem długotrwałego leczenia cukrzycy jest:

• utrzymanie dobrego samopoczucia chorego;

• uzyskanie tzw. normoglikemii - fizjologiczny poziom glukozy we krwi;

• pomoc w uzyskaniu możliwości realizacji osobistych celów i zamierzeń chorego;

• uzyskanie możliwości realizacji społecznych aspiracji cukrzyka;

Długotrwałe leczenie cukrzycy polega na:

• odpowiedniej diecie;
• leczenie hipoglikemizujące;
• psychoterapia pacjenta, w celu zaakceptowania przez niego choroby;
• leczenie odpowiednim wysiłkiem fizycznym w celu zwiększenia przemiany materii i tym samym większego spalania węglowodanów;
• kształcenie zdrowotne mające pomóc samodzielnemu kontrolowaniu przez oznaczenie poziomu glukozy we krwi i zawartości cukru w moczu  przez samych chorych w domu za pomocą suchych testów papierkowych.

Rokowania cukrzycy zależą od jej rodzaju, wieku zachorowania, okresu trwania oraz systematyczności stosowania się do zaleconych zasad, stylu życia, leczenia oraz odżywiania się.

Ważnym czynnikiem, koniecznym w skutecznym cukrzycy, jest właściwa dieta, dostosowana do fizjologicznego zapotrzebowania organizmu oraz do należnej masy ciała chorego. Trzeba wspomnieć, że skuteczność i trwałość leczenia zależy od systematycznego zażywania przez chorego na cukrzycę zaleconych leków, ale także przestrzeganie zaleconych przez lekarza zasad odżywiania się. Pacjent musi sobie zdawać sprawę, że zarówno dobowa doza zapotrzebowania na insulinę, jak i dawka preparatu przeciwcukrzycowego doustnego określona została na podstawie badań laboratoryjnych oraz zaleconej podaży produktów spożywczych. Cukrzyk nie może wprowadzać żadnej dowolności w odżywianiu się, tzn. nie może samowolnie zmieniać pory posiłków, pomijać niektórych z nich, nie spożywać w pełni przygotowanych mu posiłków, radykalnie zmieniać ich skład itd. Z lekarskiego punktu widzenia chory na cukrzycę nie powinien być głodny.

CUKRZYCA CIĘŻARNYCH

Kobiety ciężarne muszą być pod szczególnym nadzorem i poddawać się częstej kontroli lekarskiej. Typowa cukrzyca ciążowa, która mija wraz z porodem, jest zwykle rozpoznawana między 24. a 28. tygodniem ciąży. Stwierdzenie glikemii powyżej normy we wcześniejszych tygodniach ciąży może wskazywać na cukrzycę typu 2 nierozpoznaną przed ciążą lub cukrzycę typu 1, która rozwija się podczas ciąży. Za czynniki ryzyka wystąpienia cukrzycy w czasie ciąży uznaje się między innymi:

• cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach;

• cukrzyca typu II w rodzinie;

• wiek >35 roku życia;

• nadwaga lub otyłość;

• nadciśnienie tętnicze;

• urodzenie więcej niż dwojga dzieci;

• urodzenie noworodka z wadą rozwojową;

• zgony wewnątrzmaciczne w wywiadzie;

Nieleczona cukrzyca w okresie ciąży zwiększa ryzyko urodzenia dziecka o masie ciała za dużej w stosunku do wieku ciążowego. Stwarza to zagrożenie wystąpienia powikłań porodowych zarówno u matki, jak i u dziecka.

Skutkiem nieleczonej cukrzycy ciążowej może być również wystąpienie niedocukrzeń u noworodka po porodzie, które są groźne dla niedojrzałych jeszcze komórek nerwowych dziecka. Powikłania te dotyczą jednak tylko dzieci tych ciężarnych, u których cukrzycy ciążowej nie wykryto albo była ona źle leczona. Cukrzyca zwiększa ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u dziecka, ale tylko u kobiet, które przed ciążą chorowały na cukrzycę i stężenia glukozy nie były u nich zadowalające. U dzieci, których matki chorowały na cukrzycę ciążową, w wieku szkolnym czy dorosłym częściej stwierdza się nadwagę, otyłość, nietolerancję glukozy i cukrzycę typu 2 niż u dzieci, których matki nie doświadczyły w ciąży zaburzeń gospodarki węglowodanowej.

POWIKŁANIA WYSTEPUJĄCE PRZY CUKRZYCY

Śpiączka cukrzycowa. Śpiączka cukrzycowa to bardzo groźne powikłanie, które zagraża życiu. Jest stanem głębokich zaburzeń metabolicznych organizmu, będących skutkiem znacznego niedoboru lub nadmiaru insuliny w organizmie. Zdarza się u osób ze zdiagnozowaną cukrzycą, u których z tych lub innych powodów doszło do głębokich zaburzeń metabolicznych, zakwaszenia organizmu ciałami ketonowymi lub toksycznego uszkodzenia mózgu. Utrata przytomności w śpiączce cukrzycowej jest zwykle poprzedzona wzmożonym uczuciem pragnienia, wielomoczem, nudnościami oraz torsjami. Oddech chorego z powodu kwasicy jest powolny i głęboki.

Powikłania dotyczące naczyń w cukrzycy pojawiają się podczas jej trwania. Spowodowane są one przyspieszonym rozwojem miażdżycy w tętnicach większych oraz pogrubieniem ścian naczyń włosowatych. 

• Makroangiopatia, przejawia się zwykle nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą, zaburzeniami przepływu krwi przez obwodowe naczynia tętnicze, co w efekcie prowadzi do choroby niedokrwiennej serca w postaci np. udaru mózgu.

• Mikroangiopatia, to zaburzony przepływ krwi i upośledzenie tkanek. który cechuje: retinopatia, neuropatia, stwardnienie kłębuszków nerkowych, zgorzela tkanek.

• Stwardnienie kłębuszków nerkowych cechuje się: pogłębiającą utratą białka (albumin) z moczem, postępującym upośledzeniem czynności filtracyjnej (detoksykacyjnej) nerek, zwyrodnieniem dna oka, nadciśnieniem itd.

• Retinopatia cukrzycowa są to zmiany zwyrodnieniowo-naczyniowe w siatkówce oka, które po latach prowadzą do uszkodzenia wzroku, a nawet w niektórych przypadkach jego utraty.

• Zmiany zgorzelinowe tkanek – martwica, owrzodzenia (palce, pięty). Mogą mieć charakter martwicy suchej, albo wilgotnej, może się również poszerzać.

W początkowym okresie zaburzeń krążenia, bez owrzodzeń i zakażenia ran należy:

• nosić miękkie, ciepłe i wygodne obuwie,

• nie przemęczać kończyn dolnych, czyli dużo leżeć i odpoczywać,

• pamiętać o leczeniu dietetycznym i farmakologicznym cukrzycy,

• pamiętać o zażywaniu zalecanych preparatów.

CZY DA SIĘ ZAPOBIEGAĆ ZACHOROWANIU NA CUKRZYCĘ?

Zapobieganie cukrzycy zwłaszcza przy predyspozycji genetyczno-rodzinnej, nie jest łatwe, ale też nie jest niemożliwe.

Należy:

• wyeliminować z diety dużą ilość węglowodanów, szczególnie w wieku średnim (po 40 roku życia) i w podeszłym,

• u pacjentów mających predyspozycje genetyczne cukrzycy, unikać okoliczności, które mogą ją powodować (np. otyłość. zatrucia alkoholem, urazy mechaniczne zwłaszcza brzucha, choroby wątroby),

• przeciwdziałać urazom psychicznym,

• unikać nadmiernego stosowania kortykosteroidoterapii, difenylohydantoiny oraz preparatów moczopędnych z grupy tiazydów, które mogą przyspieszać ujawnienie utajonej uprzednio cukrzycy,

• uprawiać aktywność fizyczną, najlepiej systematycznie - zapobiega to również otyłości, 

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Odwiedź nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00