Choroba menigokokowa

O menigokokach słyszał już chyba każdy, czy to z reklam telewizyjnych czy też z informacji prasowych. Na hasło "menigokoki" w naszych głowach kreuje się obraz chorego, cierpiącego dziecka. Niestety świadomość o drodze prowadzącej do zakażenia jak i o tym jak objawia się choroba menigokokowa jest bardzo niska w naszym społeczeństwie. Meldunki epidemiologiczne wskazują na znaczny wzrost zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową oraz informują o pojawieniu się szczepów meningokoków o zwiększonej zjadliwości.

CHOROBA MENIGOKOKOWA - CZYM WŁAŚCIWIE SĄ MENIGOKOKI I JAK DOCHODZI DO ZAKAŻENIA?

Meningokoki - Neisseria meningitidis - to chorobotwórcze bakterie inaczej określane jako dwoinki zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych. Charakterystyczną cechą tych bakterii jest posiadanie zewnętrznej otoczki, zbudowanej z różnych rodzajów cukrów. Ta różnorodność pozwala na wyodrębnienie 12 grup serologicznych bakterii, wśród których serotypy A, B, C, Y i W135 powodują większość przypadków zachorowań. Rozmieszczenie serotypów jest różne na świecie i informacja ta jest istotna w przypadku stosowania szczepień profilaktycznych przed podróżą w rejony epidemiczne. W Polsce dominują serotyp B oraz wzrasta udział serotypu C, natomiast serotyp A jest odpowiedzialny za wywoływanie dużych epidemii w rejonie Afryki Subsaharyjskiej.

Szczepy typu B meningokoków większości przypadków powodują zachorowania sporadyczne i charakteryzują się mniejszą zjadliwością, natomiast epidemie są wywołane przede wszystkim przez szczepy C, które posiadają wysoki potencjał zjadliwości prowadzący do posocznicy. Zakażenia meningokokowe charakteryzują się sezonowością występowania i w Polsce najwięcej zachorowań obserwuje się w pierwszych miesiącach roku.

Wyłącznym i naturalnym rezerwuarem menigokoków jest człowiek. Bakterie kolonizują jamę nosowo-gardłową powodując bezobjawowe nosicielstwo. Ocenia się, że ok. 2-20% populacji jest nosicielami menigokoków. W społecznościach zamkniętych takich jak przedszkola, domy dziecka, akademiki, koszary wojskowe, nocne kluby itp. szacuje się, że nosicielstwo może wynosić nawet do 70%. Choroba menigokokowa najczęściej dotyka dzieci do 5 roku życia, a największą liczbę zakażeń odnotowuje się w grupie dzieci do 1 roku życia. Drugą grupą, w której obserwuje się zwiększoną liczbę zakażeń, są młodzież i młodzi dorośli.

CHOROBA MENIGOKOKOWA - JAKIE SĄ JEJ OBJAWY?

Infekcje menigokokowe możemy podzielić na dwa rodzaje:

• lekką - nieinwazyjną

• ciężką - inwazyjną.

Bardzo rzadko choroba menigokokowa ma charakter nieinwazyjny i przybiera z pozoru niegroźną postać. Meningokoki najczęściej nie atakują w ogóle, a jeśli już to robią – to z ogromną siłą. Pokonują barierę błon śluzowych i dostają się do krwi - mamy wtedy do czynienia z inwazyjną chorobą meningokokową, której okres wylęgania wynosi średnio 3-4 dni. Inwazyjna choroba menigokokowa może przebiegać pod postacią:

• postępującego bardzo szybko zapalenia opon mózgowych otaczających mózgowie i rdzeń kręgowy. W ciągu jednego dnia od początku choroby może rozwinąć się ciężki stan, prowadzący do śpiączki i śmierci;

• sepsy (posocznica), która występuje wówczas, gdy meningokoki przedostaną się do krwioobiegu i szybko rozprzestrzeniają w całym organizmie, co prowadzi do zakażenia ogólnego, którego następstwem jest osłabienie serca i krwiobiegu oraz rozległe krwawienia pod skórą i do narządów wewnętrznych.

Meningokoki mogą także wywoływać:

• zapalenie gardła;

• zapalenie płuc;

• zapalenie ucha środkowego;

• zapalenie osierdzia, wsierdzia;

• zapalenie stawów i innych narządów.

Jakie objawy powinny wzbudzić niepokój?

• gorączka;

• ból głowy;

• sztywność karku;

• bóle mięśni;

• drgawki;

• nudności i wymioty;

• światłowstręt;

• dezorientacja.

Bakterie meningokokowe mogą również powodować objawy lekkie takie jak zmęczenie, zimne dłonie i stopy, dreszcze, przyspieszony oddech oraz wysypka krwotoczna, która najpierw pojawia się na kończynach dolnych. Choroba meningokokowa jest bardzo poważna i może zakończyć się śmiercią. Rozpoznanie choroby powinno być postawione jak najszybciej, bowiem znacznie poprawia to rokowanie. Podstawą rozpoznania jest wyhodowanie meningokoków z krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego lub z wymazu z nosogardła. Śmierć może nastąpić już w ciągu 24 godzin! 

Przy braku wczesnego rozpoznania, wczesnej antybiotykoterapii oraz intensywnej opieki medycznej śmiertelność dochodzi do 70%. Do trwałych powikłań choroby zalicza się: upośledzenie słuchu, zaburzenia neurologiczne (padaczka, zaburzenia pamięci), uszkodzenia kości i stawów, utrata palców w wyniku zmian martwiczych czy uszkodzenie nerek.

CHOROBA MENIGOKOKOWA - ZAKAŻENIA MENIGOKOKOWE W PODRÓŻY.

Każdy z nas może zachorować na chorobę menigokokową, ponieważ choroba ta występuje absolutnie na całym świecie. W strefach umiarkowanych zwykle występują one w miesiącach zimowych. Największy wskaźnik zachorowalności występuje w  Afryce Subsaharyjskiej wyróżnia się tam tzw. „pas meningokokowy”. Jest to strefa krajów rozciągająca się przez cały kontynent: od Senegalu do Etiopii, gdzie występuje najwyższe ryzyko zakażenia Neisseria meningitidis. W rejonie tym odnotowuje się duże ogniska zachorowań w porze suchej czyli od listopada do czerwca. Najczęściej chorobę wywołują meningokoki grupy A, zdarzają się także zakażenia bakteriami z grupy C oraz innymi.

Osoby podróżujące do krajów uprzemysłowionych narażone są na umiarkowane ryzyko choroby meningokokowej wywołanej przez serotypy: A, B lub C. U podróżujących, udających się do subsaharyjskiego pasa meningokokowego ryzyko zachorowania wzrasta, zwłaszcza w porze suchej. Mogą bowiem wystąpić tam większe epidemie, wywołane przez serotypy: A i W-135. Z kolei pielgrzymi udający się do Mekki powinni zabezpieczyć się przed czterema serotypami meningokoków - Arabia Saudyjska wymaga, aby odwiedzający Mekkę mieli aktualne szczepienia przeciw serotypom meningokokoów: A, C, Y i W-135.

CHOROBA MENIGOKOKOWA - SZCZEPIENIE PRZECIW MENIGOKOKOM.

W Polsce dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciw meningokokom:

• Szczepionki skoniugowane przeciw meningokokom serogrupy C oraz A, C, W135 i Y. W skład szczepionek skoniugowanych wchodzą oczyszczone polisacharydy otoczkowe meningokoka połączone z białkiem nośnikowym. Połączenie takie sprawia, że szczepionki te są skuteczne u osób powyżej drugiego miesiąca życia oraz zapewniają długotrwałą ochronę przed zakażeniem. Tylko szczepionki skoniugowane zmniejszają w populacji liczbę bezobjawowych nosicieli meningokoka.Skoniugowane szczepionki przeciw meningokokom serogrupy C są przeznaczone do uodparniania dzieci po ukończeniu 2 m.ż., którym należy podać dwie dawki szczepionki w 1 roku życia i dawkę przypominającą w drugim roku życia oraz młodzieży i dorosłym, którym należy podać pojedynczą dawkę.W ostatnim czasie wzrasta znaczenie szczepionek 4-walentnych (przeciw serogrupie A, C, W-135 i Y), które mogą być podawane dzieciom od 2 m.ż., młodzieży i dorosłym w postaci pojedynczej dawki.
• Szczepionki białkowe przeciw meningokokom serogrupy B. Jedna z nich została opracowana z wykorzystanie technologii odwrotnej wakcynologii, gdzie na bazie znanej sekwencji całego genomu meningokoka serogrupy B zidentyfikowano białka, które okazały się dobrymi antygenami w szczepionce tj. czynnik H, adhezynę A i antygen wiążący heparynę; w skład szczepionki wchodzi również białko powierzchniowe przygotowane metodą tradycyjną. Szczepionka ta może być podawana od 2 miesiąca życia i starszym. Chroni przed inwazyjną chorobą meningokokowi wywołaną przez meningokoki serogrupy B. Druga szczepionka białkowa została opracowana klasyczną metodą rekombinacji genetycznej, zawiera białko powierzchniowe fHbp, tj. czynnik H. Może być podawana dzieciom powyżej 10 lat i dorosłym  jako ochrona przed inwazyjną chorobą meningokokową serogrupy B.

Dlaczego warto się szczepić przeciw zakażeniom meningokokowym?

Inwazyjna choroba meningokokowi to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych człowieka. W Polsce nie występuje często, ale jej przebieg może być piorunujący prowadząc do zgonu nawet w kilka godzin. Do 10% osób, które przeżyły ma trwałe powikłania. Diagnoza zakażeń meningokokowych jest bardzo trudna gdyż początkowe objawy przypominają zwykłe przeziębienie. Dlatego szczepienia wydają się najlepszym sposobem zapobiegania inwazyjnej chorobie meningokokowej.

UWAGA: Należy pamiętać, że szczepienia nie zabezpieczają przed zakażeniem wywoływanym przez meningokoki należące do innych grup serologicznych niż te, wobec których skierowana jest szczepionka. Obecnie dostępne są szczepionki przeciw serogrupom C  przeciw serogrupom A i C, przeciw serogrupom A, C, W-135 i Y oraz przeciw serogrupie B.

CHOROBA MENIGOKOKOWA - JAK ZMINIMALIZOWAĆ RYZYKO ZAKAŻENIA?

• Często myj ręce;

• Jeśli nie masz dostępu do mydła i wody umyj ręce środkiem dezynfekującym zawierającym co najmniej 60% alkoholu;

• Nie dotykaj oczu, nosa ani ust. Jeśli chcesz dotknąć swojej twarzy, upewnij się, że masz czyste ręce!

• Zakryj usta, gdy kaszlesz lub kichasz;

• Staraj się unikać kontaktu z osobami chorymi;

• Unikaj picia napojów z jednej butelki, używania tych samych sztućców itp.

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Polub nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00