Atopowe zapalenie skóry

Ciągłe, uporczywe swędzenie, suchość i zaczerwienienie skóry to najczęstsze objawy atopowego zapalenia skóry. Choroba najczęściej rozpoznawana jest u dzieci, ale występuje u osób w każdym wieku. AZS jest przewlekłą chorobą na tle alergicznym, która przebiega z okresami nawrotów i remisji. W ciężkich postaciach, choroba może skutecznie utrudniać codzienne funkcjonowanie.

CZYM JEST ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS)?

Atopowe zapalenie skóry inaczej nazywane AZS to przewlekła choroba zapalna skóry występująca na tle alergicznym. Choroba może wystąpić u osób w każdym wieku, zarówno u dzieci jak i u dorosłych. Do rozwoju AZS dochodzi na skutek współdziałania:

• czynników genetycznych;
• uszkodzenia bariery naskórkowej;
• zaburzeń układu immunologicznego;
• czynników środowiskowych jak np. zanieczyszczenie środowiska, dieta;
• długotrwały stres jest wskazywany jako czynnik mogący zaostrzać objawy choroby.

U osób chorych na AZS układ odpornościowy nadmiernie reaguje na powszechnie występujące w otoczeniu alergeny. Reakcja ta prowadzi do zaburzenia funkcjonowania skóry objawiającego się między innymi silnym zaczerwienieniem, swędzeniem, a nawet powstawaniem małych ranek. Typowy jest silny świąd skóry zmuszający często chorego do stałego drapania się, co jeszcze bardziej uszkadza skórę. 

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS), A KORONAWIRUS

Pacjenci z AZS to obok diabetyków oraz osób z chorobami autoimmunologicznymi należą do grupy wysokiego ryzyka zakażenia koronawirusa SARS-CoV-2.  Ok 20-35% pacjentów cierpi na astmę, 34% zmaga się dodatkowo z alergicznym nieżytem nosa, a 15% ma objawy alergii pokarmowej. Stosunkowo często notuje się również zespół jelita drażliwego, zespół metaboliczny, choroby układu sercowo-naczyniowego i nerwowego. Ponieważ AZS to choroba o podłożu immunologicznym, typowym jest pojawienie się również innych jednostek chorobowych zaliczanych do tej samej grupy. Wśród niż wymienia się Hashimoto, łysienie plackowate, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) i stwardnienie rozsiane (SM).

Z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne związane z szerzącą się infekcją COVID-19 (koronawirus SARS-Cov-2) pacjenci i personel medyczny powinni zwrócić szczególną uwagę na wystąpienie klinicznych objawów zakażenia, takich jak:

• gorączka;
• kaszel;
• duszność;
• ogólne osłabienie. 

W przypadku niepokojących objawów pacjenci powinni niezwłocznie zwrócić się do lekarza prowadzącego w sprawie zaleceń dotyczących dalszego leczenia i postępowania diagnostycznego. U pacjentów będących w trakcie silnego leczenia immunosupresyjnego, ogólnoustrojowe objawy infekcji, jak gorączka czy podwyższone stężenie CRP mogą nie występować, dlatego pojawienie się takich objawów jak kaszel, duszność i ogólne osłabienie bez gorączki nie może zostać zbagatelizowane. ZALECANY JEST WSTĘPNY KONTAKT TELEFONICZNY.

W każdym przypadku podejrzenia infekcji należy poinformować poradnię lub szpital o zaistniałym fakcie telefonicznie i uzyskać od lekarza prowadzącego informację o zasadności zaplanowanej w tym okresie wizyty.

JAK CZĘSTO ROZPOZNAWANE JEST ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY? 

Atopowe zapalenie skóry (AZS) najczęściej rozpoznawane jest w dzieciństwie. Około 60% wszystkich przypadków ma początek w pierwszym roku życia, a 90% przed ukończeniem 5 roku życia. Na atopowe zapalenie skóry choruje 5-20% dzieci i jedynie 1-3% dorosłych.

Statystycznie na AZS dwukrotnie częściej chorują dzieci, których oboje rodziców choruje na alergię, bowiem skłonności alergiczne są dziedziczne. Nieco częściej na atopowe zapalenie skóry chorują kobiety. Choroba częstsza jest w rejonach miejskich, w krajach wysoko rozwiniętych, ma to prawdopodobnie związek z większym zanieczyszczeniem środowiska.

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS) OBJAWY I ROZPOZNANIE

Pierwsze objawy atopowego zapalenia skóry zwykle pojawiają się już w dzieciństwie. Skóra jest przesuszona, ma tendencję do pękania i przebarwień. Charakterystycznym objawem jest uciążliwy świąd, powodujący nieustanne drapanie, które z kolei prowadzi do powstawania ranek.

Przy podejrzeniu AZS należy zwrócić uwagę na nawracające objawy, występujące zawsze w tych samych miejscach na skórze, świąd oraz historię chorób alergicznych wśród najbliższych. Ważne jest również wykluczenie innych chorób jak np. wyprysk kontaktowy, grzybica skóry, łuszczyca czy świerzb, które mogą dawać podobne objawy.

Istnieją specjalne kryteria rozpoznawcze AZS. Spełnienie trzech głównych kryteriów, oraz co najmniej trzech kryteriów dodatkowych świadczy o AZS:

Kryteria większe:

• świąd;
• przewlekły i nawrotowy przebieg;
• charakterystyczne umiejscowienie zmian;
• atopia u chorego lub w wywiadzie rodzinnym. 

Kryteria mniejsze:

• podwyższony poziom IgE w surowicy;
• suchość skóry;
• natychmiastowe reakcje skórne;
• występowanie zmiany tzw. rybiej łuski;
• rogowacenie przymieszkowe;
• dodatni wynik alergicznych testów skórnych;
• skłonność do nawracających zakażeń skórnych;
• objawy choroby w dzieciństwie;
• występowanie nietolerancji pokarmowych;
• zaostrzenie objawów podczas stresu;
• nawracające zapalenie spojówek;
• fałd skórny poniżej dolnej powieki (objaw Dennie-Morgana);
• rumień twarzy.

Objawy AZS mogą różnić się w zależności od wieku chorego. W obrazie klinicznym atopowego zapalenia skóry wyróżnia się 3 fazy choroby:

• niemowlęca występuje do 2 roku życia - rozpoznaje się strupy, grudki i zmiany wysiękowe zlokalizowane na twarzy, skalpie, kończynach i tułowiu;
• dziecięca występuje od 3 do 11 roku życia - stany zapalne pojawiają się główne na zgięciach łokciowych i kolanowych, a także karku i nadgarstkach w wyniku większej ruchliwości podrażnień mechanicznych. Zmiany przybierają postać grudek i blaszek. Możliwe są także inne objawy, jak łupież biały,
• młodzieżowa / osób dorosłych występuje od 12 roku życia - zmiany skórne zlokalizowane są podobnie, jak w okresie dziecięcym, mogą się również pojawić na grzbiecie dłoni. Skóra zajęta chorobowo staje się zgrubiała i szorstka.

W najcięższych przypadkach stan zapalny może objąć całe ciało i powodować powiększenie węzłów chłonnych. U niektórych chorych atopowe zapalenie skóry może pogorszyć widzenie z powodu zmian zapalnych powiek i struktur budujących oczy. Choroba charakteryzuje się nawrotami z okresami remisji i zaostrzeń. Aby potwierdzić alergiczny charakter AZS, u dzieci, które ukończyły 4. rok życia, wykonuje się punktowe testy skórne. Jeżeli nie ma takiej możliwości, wykonuje się badanie krwi z oznaczeniem poziomu przeciwciał IgE.

JAK MOŻNA ZAPOBIEGAĆ NASILENIU OBJAWÓW AZS?

Aby uniknąć zaostrzenia objawów atopowego zapalenia skóry, trzeba zadbać o wyeliminowanie czynników, które mogą się do tego przyczynić. Jeśli to możliwe, pacjent powinien:

• zadbać o nawilżenie skóry od wewnątrz, pijąc co najmniej 2 litry płynów w ciągu dnia;
• wyeliminować z diety produkty alergizujące;
• unikać sytuacji stresogennych;
• nosić nieprzylegające do ciała ubrania na bazie delikatnych i przewiewnych tkanin;
• prać odzież i wszystkie inne tkaniny mające kontakt ze skórą w łagodnych proszkach i płynach do prania;
• zrezygnować kosmetyków na bazie silnych detergentów;
• dbać o ochronę przeciwsłoneczną;
• unikać długich kąpieli, moczenie skóry nie powinno trwać dłużej niż 5 minut.

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY - JAK WYGLĄDA LECZENIE?

Postępowanie w AZS zależy od wieku chorego i nasilenia objawów. Leczenie atopowego zapalenia skóry jest procesem żmudnym i długotrwałym. Wymaga nie tylko cierpliwości, ale i ogromnej samodyscypliny ze strony pacjenta. W procesie leczenia należy dążyć przede wszystkim do zwalczenia nadmiernej suchości skóry poprzez regularne jej natłuszczanie. Dzięki naniesieniu na skórę leczniczych tłuszczy nie dochodzi do utraty jej nawodnienia.

Podstawowymi lekami wykorzystywanymi w terapii AZS są glikokortykosteroidy w postaci maści, żeli, kremów stosowane miejscowo - na skórę. Nieumiejętne stosowanie glikokortykosteroidów miejscowych może doprowadzić do rozszerzenia naczyń czy zaniku skóry – dlatego o dawkowaniu tych leków decyduje lekarz. W razie towarzyszącego zakażenia miejscowo stosuje się antybiotyki lub leki grzybobójcze. W razie uporczywego świądu stosuje się leki przeciwhistaminowe. Ciężkie przypadki leczy się specjalnie dobranym przez lekarza naświetlaniem skóry światłem ultrafioletowym.

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS) CZY MOŻLIWE JEST CAŁKOWITE WYLECZENIE?

Atopowe zapalenie skóry u około 40% chorujących dzieci ustępuje wraz z wiekiem. Pozostali chorzy zmagają się z nawrotami choroby w wieku dorosłym. AZS jest to choroba trwająca wiele lat, a niekiedy całe życie. 

Aktualnie uważa się, że przewlekły stan zapalny AZS może predysponować do rozwoju nowotworu przez długotrwałe stosowanie stymulacji układu immunologicznego. Badania epidemiologiczne wykazały większą zapadalność na nowotwory złośliwe w AZS, podaje się 2,5-krotny wzrost ryzyka zachorowania na chłoniaka, a także na raka przełyku, płuc, guza mózgu i trzustki.

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Odwiedź nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00