mark-med.pl » Alzheimer

Choroba Alzheimera to dolegliwość dotycząca zwyrodnienia układu nerwowego powodująca ogólne otępienie. Choroba Alzheimera dotyka ok. 14 mln ludzi na świecie. W Polsce - ok. 250 tys. Na Alzheimera chorują najczęściej osoby starsze, który ukończyły 65 rok życia, dlatego tak często wiązana jest z mniejszą sprawnością umysłową z powodu wieku. Zwykle osoba dotknięta chorobą Alzheimera zachowuje się w niezrozumiały dla nas sposób. Bywa nawet, że podejrzewamy ją o robienie nam na złość. Proces choroby powoduje uszkodzenia w korze mózgowej, co w konsekwencji prowadzi do kłopotów z mową, pamięcią czy myśleniem. Alzheimer to dolegliwość, która rozwija się bardzo powoli i z czasem powoduje problemy w życiu codziennym. Ostatecznie dochodzi do zaniku mózgu, co widoczne jest podczas tomografii komputerowej albo rezonansu magnetycznego.

PRZYCZYNY CHOROBY ALZHEIMERA.

Nie są znane czynniki, które wywołują pojawienie się u danej osoby choroby Alzheimera - wskazuje się jednak na pewne predyspozycje genetyczne u niektórych z nich. W 15-20 proc. przypadków choroba występuje rodzinnie.

Czynnikami ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo choroby Alzheimera są:

starszy wiek,
płeć żeńska,
cukrzyca,
posiadanie członka rodziny z tą samą chorobą,
niskie wykształcenie,
mutacje genów powodujące rodzinną postać Alzheimera.

Zwyrodnieniu ulegają komórki odpowiedzialne za pamięć i orientację, a problemy z nimi pogłębiają się wraz ze stopniem zaawansowania choroby. W pierwszym jej etapie pojawiają się niewielkie zaniki pamięci, które chory stara się nadrabiać ćwiczeniami - zostawiają sobie notatki, zapisują coraz więcej informacji i wciąż korzystają z rutyny postępowania.

OBJAWY ALZHEIMERA.

Zaburzenia pamięci i obniżenie ogólnej aktywności psychicznej u pacjenta stopniowo narastają i prowadzą do coraz większych problemów. Dołączają się zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni. Chorzy wielokrotnie dopytują się o dzień i godzinę oraz zaczynają się gubić w dotychczas znanym sobie otoczeniu, np. w drodze z pracy do domu. Dochodzi również do częstszych zmian nastroju, narasta niechęć do podejmowania jakichkolwiek czynności i apatia. W tym czasie często osoby te są odbierane przez otoczenie jako przygnębione, a nawet depresyjne.

Objawy różnią się od siebie na poszczególnych etapach otępienia.

1. Otępienie łagodne - symptomy występują w postaci problemów z zapamiętywaniem nowych informacji oraz rozproszenia uwagi. Pacjenci mają zaburzenia pamięci, która dotyczy aktualnie wykonywanych czynności, np. zapominamy gdzie odłożyliśmy klucze lub zadajemy cały czas te same pytania. Ponadto mogą pojawić się huśtawki nastrojów oraz problemy z osobowością, mogą również wystąpić pewne objawy depresji lub cały ich szereg. To właśnie depresja często poprzedza Alzheimera. Otępienie łagodne powoduje, że chorzy unikają kontaktów z innymi ludźmi, rezygnują z życia towarzyskiego, jednak są oni jeszcze w stanie samodzielnie wykonywać pewne czynności życiowe (czasem potrzebna jest pomoc rodziny).

2. Otępienie o średnim nasileniu - oprócz problemów z pamięcią dochodzi do zaburzeń mowy i orientacji, pojawiają się również objawy psychotyczne. Zaczyna dochodzić do zaburzeń orientacji w terenie, pacjenci nie poznają miejsc, które są im dobrze znane przez co często mają kłopoty z trafieniem do domu. Postępujące zaburzenia prowadzą nawet do kłopotów z rozpoznawaniem członków rodziny, przyjaciół. Pacjenci mają problemy z odpowiednim dobrem słów, mylą zdania i pojęcia, a także budzą się w nich zachowania agresywne, pewnego rodzaju rozdrażnienie i bezsenność. Nie rzadko dochodzi do omamów, które objawiają się słyszeniem głosów osób, których nie ma w otoczeniu. Pojawiają się również urojenia, chory oskarża współmałżonka o zdradę. Na tym etapie choroby konieczna jest opieka nad pacjentem.

3. Otępienie zaawansowane - na tym etapie choroby pacjent nie jest w stanie wykonywać zwykłych codziennych czynności, nie potrafi się sam ubrać, zjeść, myć ani rozmawiać z innymi ludźmi. Pojawia się całkowity brak rozpoznawania najbliższych osób, a nawet pór dnia i nocy. U chorych pojawiają się również kłopoty z chodzeniem, przez co nie wstają oni z łóżka, dodatkowo mają kłopoty z utrzymaniem moczu i stolca.

Osoby z chorobą Alzheimera powinny być pod opieką specjalistów - lekarza rodzinnego, neurologa a nawet geriatry. Pierwszym symptomem kierującym pacjentów do lekarza są kłopoty z pamięcią, które zauważają członkowie rodziny. Taka osoba powinna udać się do specjalisty z członkiem rodziny/domownikiem, który będzie mógł poinformować go o sprawności chorego i tego jak radzi sobie na co dzień.

Listę 10 najczęściej występujących symptomów choroby Alzheimera stworzyło Amerykańskie Stowarzyszenie Chorych na Alzheimera (Alzheimer’s Association). Znalazły się̨ na niej:

Zaburzenia pamięci, które upośledzają̨ codzienne funkcjonowanie – zapominanie ważnych dat, nazwisk, powtarzanie tych samych pytań, poleganie na bliskich w sprawach, w których wcześniej chorzy radzili sobie sami itp.
Zaburzenia planowania i rozwiązywania problemów związanych np. z prowadzeniem domowego budżetu, trudności z wykonywaniem zadań według instrukcji itp.
Trudności w wykonywaniu codziennych czynności w domu, pracy, w trakcie wypoczynku – kłopoty z wykonywaniem czynności, które wcześniej nie sprawiały problemów: np. jazda samochodem, przygotowywanie posiłków.
Zaburzenia orientacji w miejscu i w czasie – chorzy mogą̨ mieć kłopot z rozróżnieniem pory dnia, roku i świadomością̨ upływu czasu, mogą̨ zapominać gdzie są i jak się tam znaleźli.
Zaburzenia wzrokowo-przestrzenne – pojawiają̨ się̨ kłopoty z czytaniem, oceną dystansu, rozróżnianiem kolorów itp. Przechodząc obok lustra, chorzy mogą mieć wrażenie, że widzą w nim obcą osobę̨.
Problemy z mówieniem i pisaniem – kłopoty z uczestnictwem w konwersacji, zatrzymywanie się̨ w środku dialogu, powtarzanie tych samych kwestii, trudności ze znalezieniem słów itp.
Gubienie i chowanie rzeczy w dziwnych miejscach, niemożność ich odnalezienia.
Brak zdolności prawidłowej oceny sytuacji objawiająca się̨ m.in. łatwowiernością̨ (która może być wykorzystana przez osoby trzecie, np. telemarketerów), czy nieprzywiązywaniem znaczenia do własnego wyglądu i czystości.
Wycofanie się z pracy, kontaktów towarzyskich.
Zaburzenia nastroju i zmiana osobowości – chorzy mogą̨ odczuwać niepokój, zagubienie, strach czy smutek, także w miejscach, w których wcześniej czuli się komfortowo. Mogą również stać się bardziej podejrzliwi.

Jeżeli zaobserwujemy przynajmniej 2 z 10 opisanych wyżej objawów należy udać się do lekarza psychiatry

lub neurologa w celu wykonania pogłębionej diagnostyki.

ROZPOZNANIE CHOROBY ALZHEIMERA.

Rozpoznanie Alzheimera opiera się na stwierdzeniu u pacjenta typowych symptomów. Jeżeli pacjent zaczyna mieć problemy z pamięcią dotycząca aktualnie wykonywanych czynności oraz przyswajanych informacji - istnieje powód do niepokoju. W rozpoznaniu choroby Alzheimera przeprowadza się różnego rodzaju testy, wykonywane jako badanie przesiewowe:

krótka skala oceny stanu psychicznego,test zegara. Badania te nie tylko dają stuprocentowe rozpoznanie, ale pomagają wyselekcjonować pacjentów, u których potrzebna jest dalsza diagnostyka w kierunku Alzheimera.

Wykonuje się również badania neuropsychologiczne, które mają na celu ustalenie rodzaju oraz stopnia zaburzeń funkcji poznawczych (dodatkowo pozwala ocenić skuteczność leczenia) - tego rodzaju diagnostyki dokonuje neuropsycholog. Ta metoda powinna być wykonywana u każdego pacjenta z podejrzeniem Alzheimera.

Badania dodatkowe obejmują badania obrazowe mózgu w postaci tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego - nie potwierdzają one diagnozy, ale pomagają wykluczyć inne czynniki otępienia, np. guz mózgu, niedokrwienie lub zmiany pourazowe. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że zaburzenia poznawcze mogła wywołać inna choroba, należy wykonać dodatkowe badania wykluczające lub potwierdzające, że przyczyną zaburzeń jest inny stan niż Alzheimer.

LECZENIE CHOROBY ALZHEIMERA.

Sposoby leczenia choroby Alzheimera są mocno ograniczone, ponieważ nie są znane przyczyny prowadzące do przyspieszonego zanikania komórek nerwowych. Szczególnie na początkowym etapie choroby stosuje się leki zwiększające aktywność układu cholinergicznego - powodują one zwykle zwiększenie ogólnej aktywności chorego, przez co poprawia się nieco pamięć. Korzystne jest także podawanie leków poprawiających metabolizm mózgowy i zwiększających przepływ krwi przez mózg. Żadne środki farmakologiczne nie spowodują odwrócenia choroby Alzheimera.

Leczenie zaburzeń zachowania chorego polega w pierwszej kolejności na kuracji niefarmakologicznej, można łagodzić zaburzenia poprzez oznaczania poszczególnych miejsc w domu za pomocą dobrze czytelnych symbolów. Również odpowiednie oświetlenie pomieszczeń sprawia, że kłopoty z orientacją w nocy są znacznie mniejsze.

Zdenerwowanie pacjenta może mieć również podłoże w innych chorobach, np. w infekcji dróg moczowych. Dlatego należy zawsze dokładnie badać chorych z zaburzeniami funkcji poznawczych, czy nie cierpią oni na inny rodzaj dolegliwości. Podobnie jest w przypadku agresywnych zachowań, których przyczyna powinna być jak najszybciej zdiagnozowana. Okresowo można zapewnić pacjentowi spokojne otoczenie i rodzinną atmosferę, ponadto warto wziąć pod uwagę spotkanie z psychologiem i uczestnictwo w zajęciach dla członków rodzin i lekarzy. Jeżeli chory ma objawy depresji - podaje się leki podobne do tych, które stosują chorzy bez otępienia. Bardzo wiele preparatów jednocześnie łagodzi rozdrażnienie i niepokój towarzyszące depresji.

Alzheimer ma złe rokowania. Jest to proces postępujący, który stopniowo prowadzi pacjenta do upośledzenia i niepełnosprawności, staje się on zależny od innych osób. Nie ma obecnie metod leczenia, które pozwoliłyby na całkowite wyleczenie możliwe jest jedynie spowolnienie jej przebiegu i łagodzenie niektórych objawów.

CZY DA SIĘ ZAPOBIEC CHOROBIE ALZHEIMERA?

Czynnikiem powodującym ryzyko otępienia jest nadciśnienie tętnicze, a jego pojawienie się u starszych osób zwiększa ryzyko zachorowania na Alzheimera wiele lat później. Natomiast jego obniżenie redukuje ryzyko otępienia w przyszłości.

Innym elementem jest aktywność zawodowa i dobre wykształcenie, które wymagają wysiłku umysłowego. Dzięki temu zwiększony potencjał mózgu rekompensuje zaburzenia poznawcze rozwijające się na skutek procesu zwyrodnieniowego. Z tego powodu objawy choroby Alzheimera ujawniają się w późniejszym czasie. Podejrzewa się, że cukrzyca oraz duża ilość spożywanych tłuszczów i alkoholu wpływa na ryzyko choroby, chociaż ich wiarygodność jest dyskusyjna.

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH!

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice / REJESTRACJA: 667 937 572

POLUB NAS NA FACEBOOK'U