Trąd to choroba zakaźna, która występuje w krajach klimatu tropikalnego i subtropikalnego. Niestety, na trąd nie ma szczepionki, w związku z tym osoby wybierające się do krajów tropikalnych, powinny wiedzieć jak zapobiec zakażeniu. Jeszcze w połowie lat 80. ub. w. na trąd chorowało 1-12 mln ludzi rocznie. Dziś obserwujemy spadek liczby zachorowań, głównie dzięki wielolekowej terapii zalecanej przez Światową Organizację Zdrowia. Mimo to, każdego roku notuje się ponad 200 tysięcy nowych przypadków zachorowań. Wszystko przez brud, brak dostępu do czystej wody, żywności oraz pomocy medycznej, które sprawiają, że choroba rozprzestrzenia się w szybkim tempie.

PRZYCZYNY I CZYNNIKI RYZYKA.

Trąd jest wywoływany przez bakterię znaną pod nazwą Mycobacterium leprae, która powoduje, że choroba niezwykle długo rozwija się w organizmie. Człowiek może zachorować na trąd w każdym wieku, ale jednak największą zapadalność stwierdzono w trzeciej dekadzie życia. Okres inkubacji wynosi średnio ok. 5-10 lat. Zależne jest to od wydolności układu odpornościowego oraz od warunków w jakich zyje nosiciel. Wyjątkiem są małe dzieci, u których choroba może objawić się już 3 miesiące od zakażenia. Źródłem zakażenia w przypadku trądu guzowatego są wrzodziejące zmiany i bogata w prątki wydzielina z błon śluzowych nosa. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, rzadziej po kontakcie z uszkodzoną skórą chorego. Na infekcję prątkami trądu narażone są osoby z osłabionym układem odpornościowym, przebywające na terenie z zwiększoną częstością występowania choroby lub mające bezpośredni kontakt z chorymi na trąd.

WYSTĘPOWANIE.

Choroba jest obecna w częściach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Obecnie największe ogniska endemiczne trądu są w Azji Południowo - Wschodniej, Ameryce Południowej i w Środkowej Afryce. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia największą zachorowalność odnotowuje się w Indiach, Brazylii, Nepalu, Mozambiku i Angoli - czyli w miejscach, które wybierane są jako cel podrózy turystycznych. Szacuje się, że około 100 przypadków choroby każdego roku diagnozuje się w Stanach Zjednoczonych (m.in. w Kalifornii i na Hawajach).

CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY TRĄDU.

• zmiany skórne - wyraźnie odgraniczone, wyniosłe, wyczuwalne palpacyjnie ogniska, twardsze niż otaczająca skóra. W zależności od postaci z silnie zaczerwienioną lub ledwie zauważalną obwódką zapalną. Zmiany mogą być liczne lub widoczne są tylko pojedyncze ogniska. W ich obrębie występują zaburzenia czucia - dotyku, ciepła, a nawet bólu. Zmiany te nie goją się przez bardzo długi czas.

• zmiany na błonach śluzowych – najczęściej lokalizują się w bezpośrednim sąsiedztwie zmian skórnych, jako wynik szerzenia się infekcji na otaczające komórki nabłonkowe. Dlatego też spotykane są głównie w obrębie błony śluzowej nosa oraz jamy ustnej;

• zmiany oczne – są skutkiem bezpośredniego szerzenia się infekcji z ognisk skórnych. Pojawienie się patogenu w narządzie wzroku powinno być rozpoznawane i leczone jak najwcześniej, gdyż grozi uszkodzeniem struktur oka oraz nieodwracalną utratą widzenia;

• zmiany w obrębie nerwów obwodowych – ujawniają się już w początkowej fazie choroby.  Dotyczy głównie zaburzeń czucia powierzchniowego (dotyku, ciepła, zimna, bólu); utrata czucia bólu jest szczególnie niebezpieczna, gdyż grozi nawracającymi urazami - ból jest bowiem najważniejszym czynnikiem warunkującym obronę przed tego typu uszkodzeniami;

Poza zmianami skórnymi, może dojść do uszkodzenia układu nerwowego:

• drętwienia mięśni;

• brak czucia w rękach i w nogach;

• osłabienie mięśni;

• utrata władzy w kończynach (u ludzi długo chorujących);

Ponadto choroba zajmuje narządy wewnętrzne i układ kostny chorego.

DIAGNOSTYKA TRĄDU.

Diagnozę stawia się na podstawie:

• wywiadu - przebywanie w krajach objętych ryzykiem zachorowania, kontakt z chorymi, długotrwały rozwój choroby;

• badania przedmiotowego - bolesność nerwów w dotyku, zaburzenia czucia;

• badań laboratoryjnych - badanie wydzieliny z błon śluzowych nosa i górnych dróg oddechowych na obecność prątków;

• badanie histopatologiczne skóry;

• test z pilokarpiną na wywołanie pocenia skóry - w obrębie zmian skóra nie poci się;

LECZENIE. 

W programie leczenia trądu WHO wyznaczyła trzy podstawowe zalecenia:

• wczesne wykrycie zachorowań;

• szybka klasyfikacja rodzaju trądu i wdrożenie odpowiedniego schematu leczenia farmakologicznego;

• właściwa rehabilitacja zarówno w okresie somatycznym , jak i psychicznym.

W celu wyleczeniu trądu stosuje się antybiotyki i leki przeciwzapalne. W zależności od ilości prątków w organizmie, leczenie trwa od 6 miesięcy do nawet 2 lat. W niektórych przypadkach może być konieczne także leczenie chirurgiczne zmierzające do uwolnienia uciśniętych nerwów. Niektórzy pacjenci mogą potrzebować rehabilitacji, której celem jest przywrócenie prawidłowych funkcji dłoni i stóp.

Ważne jest to, że wcześnie wykryta choroba wraz z odpowiednio dobranym sposobem leczenia jest całkowicie uleczalna.

ZAPOBIEGANIE.

Będąc na urlopie w kraju, w którym choroba występuje, najlepiej unikać terenów z zwiększoną częstością występowania choroby. Należy także przestrzegać podstawowych zasad higieny - przede wszystkim często myć ręce wodą i mydłem, unikać dotykania nosa i ust brudnymi rękami.

Wśród najskuteczniejszych metod profilaktyki trądu wymienia się:

• ograniczenie kontaktu z osobami chorymi na trąd, zwłaszcza cierpiących na postać lepromatyczną charakteryzującą się zwiększoną ilością drobnoustroju w obrębie zmian;

• unikanie kontaktu z materiałem mogącym zawierać patogen (np. z chusteczką, ręcznikiem);

• poprawa warunków sanitarnych, zwłaszcza na obszarach o zwiększonej częstości występowania choroby;

• unikanie podróży do regionów obarczonych większą liczbą diagnozowanych przypadków trądu, głównie Azja, Ameryka Południowa oraz Afryka; zalecane zwłaszcza osobom cierpiącym na nabyte lub wrodzone schorzenia przebiegające z niedoborem odporności komórkowej z powodu braku odpowiedniej szczepionki przeciwko prątkom trądu.

Trąd należy do chorób przewlekłych, nierzadko o ciężkim przebiegu. Osobom chorym należy zapewnić wsparcie, zarówno medyczne, jak i ze strony najbliższej rodziny oraz przyjaciół. W Polsce przypadki trądu są niezwykle rzadkie. W krajach afrykańskich oraz w niektórych regionach Azji spotyka się je znacznie częściej. Na tych obszarach życie z chorobą nie jest łatwe. Ograniczony dostęp opieki medycznej oraz leków znacznie utrudnia kontrolę nad nowymi przypadkami.

Najlepszym sposobem poradzenia sobie z trądem, zarówno w aspekcie globalnym, jak i w obszarze jednostki jaką jest pacjent, jest jak najszybsza konsultacja lekarska oraz systematyczne i odpowiedzialne przyjmowanie leków przeciwprątkowych. Istotny jest przestrzeganie czasu przewidzianego na leczenie (obejmuje okres nawet kilku lat). Istotne jest, iż wprowadzenie odpowiedniej terapii oraz przestrzeganie jej zasad umożliwia całkowite wyleczenie.

ZAPRASZAMY NA WIZYTĘ W NASZEJ PRZYCHODNI W KATOWICACH

Przychodnia Mark-Med / ul. Stara Kłodnicka 43, Katowice  / REJESTRACJA: 667 937 572

Polub nas na Facebook'u

Katowice, ul. Stara Kłodnicka 43

pn.-pt.: 8:00-18:00

Rejestracja: 667 937 572

Przychodnia Mark-Med 

w Katowicach

KONTAKT

GODZINY OTWARCIA

MENU

Nasz adres:

ul. Stara Kłodnicka 43

40-703 Katowice (woj.śląskie)

Napisz do nas:

mark-med@mark-med.pl

NASZE USŁUGI

Zadzwoń do nas:

+48 (32) 7818704

+48 667 937 572

Od poniedziałku do piątku

8:00 - 18:00